Yurtdışına Gitmenin En Doğru Zamanı?
Avrupa’da lise, üniversite ve lisansüstü seviyelerinde öğrenim görmeyi düşünenler için Fransa iyi bir seçenek. Eğitime ne kadar erken yaşta başlanılırsa öğrencinin başarı şansı da o derece artıyor. Hukuk eğitiminde öne çıkan ülkede üniversite için yıllık eğitim harcı 200-300 euro arasında değişiyor. Yemek ve yurtla birlikte aylık öğrenim masrafı 1000 euroya çıkıyor.
Çağlayan Nehir Özkul, İTÜ’den mezun olduktan sonraki 40 yılını Fransa’da geçirdi. Eğitimin her kademesinde çalıştı ve emekli olduktan sonra da Türkiye’ye döndü. Fransa’da Rouen Üniversiesi’nde ilk Türk rektör olarak tarihe geçen eşi Prof. Dr. Cafer Özkul’la birlikte Fransız eğitim sistemi üzerine gözlemlerde bulundular.
Kendi çocuklarının yanı sıra Türkiye’den Fransa’ya öğrenim görmek için giden Türk öğrencilere, kapısını sonuna kadar açan ve onların her türlü sorunlarıyla bir anne gibi ilgilenen Çağlayan Özkul, yurtdışına ve özellikle de Fransa’ya gitmeyi düşünen öğrencilere neler tavsiye ediyor? İşte yılların deneyimi çerçevesinde sorularımıza verdiği cevaplar:
– Öğrencilerin yurtdışına açılmalarında en doğru yaş kaçtır?
Bu kişiden kişiye değişir. Yabancı dili iyi bilen, orta veya az bilen öğrenciler arasındaki farklılık olabileceği gibi kültürel sosyal birikimi ve deneyimleri yabancı bir ülkeye uyum sağlamak açısından önemli. Üstelik eğitim değişikliğinin getirdiği zorlukların altından kalkmak büyük motivasyon gerektirir. Sonuç olarak, hedef odaklı çalışmayı becerebilecek kişiliği oturmuş bir öğrencinin ne kadar erken yurtdışına çıkarsa o kadar başarılı olma şansı var.
– Yabancı dil öğrenmek için ille de yurtdışına gitmek gerekiyor mu? Neden?
Evet. Yabancı dili ülkesinde öğrenirsek hem teorik hem pratik açıdan dilin inceliklerine hakim olma şansımız artıyor.
– Lisans mı, master, doktora mı? Tecrübelerinize göre siz bugün gidiyor olsaydınız tercihiniz ne olurdu?
Gitmeyi planladığı ülkenin dilinde eğitim alan bir lise öğrencisi lise sonrası eğitim için gitmek istediği üniversite, bölüm ve şehri seçerek giderse daha başarılı olur. Lisansüstü eğitimde artık kişisel olgunluk, motivasyon ve hedef belirleme konuları büyük ölçüde belirginlik kazandığından daha az bocalama olur. Ama sistem farklılıkları devam ettiğinden uyum zorlukları olabilir ve bunları aşmak için çok çalışmak gerekir. Burada iletişim ve özgüvenin öneminin altını çiziyorum.
– Fransız eğitim sisteminin Türk eğitim sisteminden farkı nedir?
Fransa’da Türkiye’de olduğu gibi yüksek öğrenime yerleştirme sınavı yok. Ulusal yapılan lise bitirme sınavı yüksek öğrenimin ilk diploması sayılıyor. Lise diploması alanlar, istediği üniversite ve bölümü seçip kayıt yaptırabiliyor. Ancak Fransa’da genel lisede fen, edebiyat ve ekonomi dalında 3, teknik lisede teknoloji ve ticaret dalında 2 farklı diploma veriliyor. Bazı ögrenciler ortaokuldan sonra meslek lisesi veya çıraklık okuluna yönlendiriyor.
Ögrenciler lise diplomalarındaki bölümlere uyarak bölüm seçerse başarı oranı daha yüksek oluyor. Fransa’da en zor sınıf lisans birinci sınıftan ikinci sınıfa geçmektir. Örnegin Tıp fakültesinde bu oran yüzde 15’in altında hukuk fakültesinde 3 yıl sonunda 2. sınıfa geçme oranı yüzde 35.
– Doğru kent, doğru okul, doğru meslek seçmek ne demek?
Lise son sınıfta Fransa veya başka bir ülkeye gitmek isteyen bir ögrenci önce okumak istediği bölümde karar vermeli sonra bu bölümün olduğu üniversite ve şehir seçimi yapmalı. Bu seçimler bir bilene danışarak yapılmalı.
– Öğrencilerin akademik yaşamları kadar sosyal yaşamları da çok önemli. Bu konudaki önerileriniz nedir?
Lisans öğrencilerine öğrenci yurtlarında kalmalarını öneriyorum. Diğer öğrencilerle iç içe olmak, sosyal kulüp veya ögrenci derneklerine katılanlar bu ülkeye daha çabuk uyum sağlar. Türk öğrencilerin sürekli birlikte olmalarını uygun bulmuyorum. Çünkü dil öğrenmeleri açısından dezavantaj. Zaman zaman Türk arkadaşlarla buluşmak, anadilini konuşarak biraz stres atmak önemli.
– Bu konuda Türk öğrencilerin alışkanlıkları nelerdir?
Türk öğrenciler, daha çok kendi aralarında kalıyor, şehirdeki Türk aileleri ve derneklerini sıkça ziyaret ediyorlar. Ne yazık ki yeterince Fransızca kitap, dergi okumuyor, sinemaya gitmiyor, öğrenci derneklerinde rol almıyorlar. Sonuçta hem teorik, hem pratik anlamda dilin inceliklerine hakim olmaları gecikiyor, kültürel zenginleşme eksikliği ortaya çıkıyor. Bu gecikme ve eksiklikler kaçınılmaz olarak eğitimdeki başarıyı etkiliyor.
– Fransa’da eğitim paralı mı?
Fransa’da özel üniversite yok. Devlet üniversitelerinde ise öğrenim ücetsiz. Sadece sene başında 200-300 euro arası harç yatırılır. Sadece üniversite yurtları ve yemekhaneler ile yetinilirse aylık 800 euro bir öğrenciye yetebilir. Biraz daha konforlu bir öğrenci hayatı için ayda 1000 euro denilebilinir.
Avrupa’nın eğitim sistemi farklı
Çağlayan Nehir Özkul, Fransa’da öğrenim görmeyi düşünen öğrencilere şu tavsiyelerde bulunuyor: Fransa Milli Eğitim Bakanlığı’nda kadrolu 27 yıl liselerde, MYO ve mühendislik okullarında eğitimci olarak çalışmış bir öğretmen olarak ilk tavsiyem aileden uzak tek başına tanımadığı bir çevrede uyum sağlayıp sağlamama konusunda emin olmalarıdır.
Öğrenci bölümünü seçerken gerçekçi olmalı ve gittiği ülkenin dilini iyi derecede biliyorsa hukuk, edebiyat, sosyoloji, psikoloji gibi dil hakimiyetinin önemli olduğu bölümlere kayıt olmalı. Türk öğrenciler, test sınavlarının yoğun olduğu ezbere dayalı bir ortaöğrenimden çıkıp yeni bir öğretim sistemine girmeyi göze almalılar.
Sonuçta Avrupa’da yeni bir formatla hiç alışmadıkları yeni bir öğretim sistemine giriyorlar. Üniversiteye Türkiye’de başlayan mühendislik fakültelerinden Erasmus ile Avrupa’ya gidenler zorluk çekebiliyor.
Türkiye’de 4 yılda mühendislik diploması veriliyor. Ancak Avrupa’da 2+3=5 yıllık bir sistem var. Özet olarak o ülkenin eğitimini iyi bilen bir eğitimci ile hazırlanmak öğrencinin başarısını etkiler.
